Συνεργασίες
Συνέδριο INFOHIST
Ιστορία της Πληροφορίας
Το διεπιστημονικό συνέδριο ‘Ιστορία της Πληροφορίας: στοιχεία αναφοράς από τον πάπυρο στο ηλεκτρονικό έγγραφο’ διεξήχθη στην Αθήνα, στη Νομική Βιβλιοθήκη, 24 και 25 Μαΐου 2013. Διοργανώθηκε από την ερευνητική ομάδα IHRC, την Ε-themis και τη Νομική Βιβλιοθήκη.Επίσημος Ιστοχώρος: http://conferences.ionio.gr/infohist2013/
Θεματικές Συνεδρίου:
- Ιστορία της Πληροφορίας
- Ιστορία της Πληροφορικής
- η Πληροφορία μέσα στον Χρόνο
- Φιλοσοφία της Πληροφορίας
- Πληροφορία και Νέες Τεχνολογίες
- Σύγχρονη Θεωρία της Πληροφορίας
- η Επιστήμη της Πληροφορίας Σήμερα
- Πληροφορία και Κοινωνικά Δίκτυα
- Ανοικτή Πρόσβαση και Πληροφορία
- Δέσμευση Πληροφορίας με Αποκλειστικά Δικαιώματα
- Άδειες Χρήσης και Πληροφορία
- Ψηφιακό Χάσμα και Πληροφορία
- Δεοντολογία της Πληροφορίας
"…Η ιστορία της πληροφορίας αρχίζει σε μια εποχή ριζικά διαφορετική από τη δική μας, όταν κάθε σκέψη και κάθε ομιλία χανόταν αμέσως μόλις γεννιόταν.
Ξεκινώντας από την επινόηση της γραφής και των αλφαβήτων και από τα επί μακρόν παρεξηγημένα "ομιλούντα τύμπανα" της Αφρικής, ο James Gleick αφηγείται την ιστορία των τεχνολογιών της πληροφορίας που άλλαξαν την ίδια τη φύση της ανθρώπινης συνείδησης.
Προσφέρει πορτρέτα των κυριότερων προσώπων που συνέβαλαν στη σταθερή ανάπτυξη της σύγχρονης κατανόησής μας για την πληροφορία: του Τσαρλς Μπάμπατζ, του ιδιόρρυθμου εφευρέτη του πρώτου μεγάλου μηχανικού υπολογιστή - της Άντα Μπάιρον, της ευφυούς και κακότυχης κόρης του μεγάλου ποιητή, η οποία έγινε ο πρώτος πραγματικός προγραμματιστής - κεντρικών προσωπικοτήτων όπως ο Σάμουελ Μορς, ο Άλαν Τιούρινγκ και του Κλοντ Σάνον, που ήταν ο δημιουργός της ίδιας της θεωρίας της πληροφορίας.
Στη συνέχεια, ανοίγεται μπροστά μας η εποχή της πληροφορίας. Οι πολίτες αυτού του κόσμου γίνονται αναγκαστικά "ειδικοί": λάτρεις των δυαδικών ψηφίων και των ψηφιολέξεων. Και μερικές φορές νιώθουν να πνίγονται, καθώς τους σαρώνει ένας χείμαρρος από σύμβολα και σήματα, ειδήσεις και εικόνες, blogs και tweets.
"Η Πληροφορία" εξιστορεί πώς φτάσαμε ώς εδώ και περιγράφει πού κατευθυνόμαστε...
...Οι πρώτες ύλες ήταν διάσπαρτες και ακτινοβολούσαν στο τοπίο των αρχών του 20ού αιώνα: γράμματα και μηνύματα, ήχοι και εικόνες, ειδήσεις και εντολές, αριθμοί και δεδομένα, σήματα και σημεία: ένας συρφετός από είδη που σχετίζονταν μεταξύ τους. Διακινούνταν συνεχώς, μέσω ταχυδρομείου ή καλωδίων ή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Όμως, δεν υπήρχε μια λέξη που να "χαρακτηρίζει" όλα αυτά τα πράγματα...
...Μερικοί μηχανικοί άρχισαν να μιλούν για την πληροφορία (information). Χρησιμοποιούσαν αυτή τη λέξη με έναν τρόπο που σήμαινε κάτι τεχνικό: την ποσότητα της πληροφορίας ή το μέτρο της πληροφορίας. Ο Σάνον υιοθέτησε αυτή τη χρήση. Για τους σκοπούς της επιστήμης, η πληροφορία έπρεπε να σημαίνει κάτι ειδικό. Τρεις αιώνες νωρίτερα, η νέα επιστήμη της φυσικής δεν μπορούσε να προοδεύσει μέχρι που ο Ισαάκ Νεύτων οικειοποιήθηκε λέξεις που ήταν αρχαίες και ασαφείς -δύναμη, μάζα, κίνηση, ακόμη και χρόνος- και τους έδωσε νέες σημασίες...
Μέχρι τότε, η κίνηση (για παράδειγμα) ήταν ένας εύπλαστος και περιεκτικός όρος όπως η πληροφορία...
Τον 19ο αιώνα, η ενέργεια άρχισε να υφίσταται μια παρόμοια μεταμόρφωση: οι φυσικοί φιλόσοφοι τη μαθηματικοποίησαν και έδωσαν με αυτό τον τρόπο στην ενέργεια τη θεμελιώδη θέση της στην εικόνα που έχει ο φυσικός για τη φύση.
Το ίδιο συνέβη με την πληροφορία. Μια "τελετή καθαρμού" κατέστη αναγκαία. Και τότε, όταν η πληροφορία έγινε απλή, διυλισμένη, μετρημένη σε bits, βρέθηκε να υπάρχει παντού.
Η θεωρία του Σάνον δημιούργησε μια γέφυρα ανάμεσα στην πληροφορία και την αβεβαιότητα - ανάμεσα στην πληροφορία και την εντροπία - και ανάμεσα στην πληροφορία και το χάος. Οδήγησε στους σύμπυκνους δίσκους (compact discs) και στις συσκευές φαξ, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τον κυβερνοχώρο, στο νόμο του Μουρ και στις Σίλικον Άλεϊς όλου του κόσμου.
Γεννήθηκε η επεξεργασία της πληροφορίας, παράλληλα με την αποθήκευση της πληροφορίας και την ανάκτηση της πληροφορίας... Ο τροφοσυλλέκτης άνθρωπος, με έναν αλλόκοτο τρόπο, επανεμφανίζεται ως συλλέκτης πληροφορίας...
Η πληροφορία διαπερνά τις επιστήμες από πάνω μέχρι κάτω, μεταμορφώνοντας κάθε κλάδο της γνώσης. Αρχικά η θεωρία της πληροφορίας εμφανίστηκε σαν μια γέφυρα από τα μαθηματικά στην ηλεκτρολογία, και από εκεί στους υπολογιστές. Ακόμη και η βιολογία έχει γίνει μια επιστήμη της πληροφορίας, ένα γνωστικό αντικείμενο από μηνύματα, εντολές και κώδικα. Τα γονίδια περιέχουν πληροφορία και επιτρέπουν διαδικασίες ανάγνωσης και αντιγραφής της. Η ζωή εξαπλώνεται με τη δικτύωση. Το ίδιο το σώμα είναι ένας επεξεργαστής πληροφορίας. Η μνήμη δεν βρίσκεται μόνο
στους εγκεφάλους αλλά σε κάθε κύτταρο.
Το DNA είναι το κατεξοχήν μόριο πληροφορίας, ο πιο προηγμένος επεξεργαστής μηνυμάτων στο κυτταρικό επίπεδο - ένα αλφάβητο και ένας κώδικας, έξι δισεκατομμύρια bits για το σχηματισμό ενός ανθρώπινου όντος.
"Εκείνο που βρίσκεται στον πυρήνα κάθε έμβιου αντικειμένου είναι πληροφορίες, λέξεις, εντολές. Αν θέλετε να κατανοήσετε τη ζωή, μη σκέφτεστε μια παλλόμενη και δονούμενη γέλη. Σκεφτείτε την τεχνολογία πληροφοριών", διακηρύσσει ο θεωρητικός της εξέλιξης Ρίτσαρντ Ντόκινς...
Όταν τα σωματίδια ή τα κβαντικά συστήματα βρίσκονται σε κατάσταση εμπλοκής, οι ιδιότητές τους παραμένουν συσχετισμένες σε τεράστιες αποστάσεις και σε τεράστιους χρόνους. Προκύπτουν απόκοσμα παράδοξα, που δεν επιλύονται ώσπου να κατανοήσει κανείς πώς η εμπλοκή κωδικοποιεί την πληροφορία, μετρημένη σε bits ή στο κβαντικό τους αντίστοιχο, με το αλλόκοτο όνομα qubits (κβαντικά bits)...
Οι νόμοι της φυσικής είναι οι αλγόριθμοι. Κάθε φλεγόμενο άστρο, κάθε σιωπηλό νεφέλωμα, κάθε σωματίδιο που αφήνει το φευγαλέο ίχνος του σε ένα θάλαμο νέφωσης, είναι ένας επεξεργαστής πληροφορίας. Το σύμπαν "υπολογίζει" το πεπρωμένο του σαν ηλεκτρονικός υπολογιστής..."
(Από την παρουσίαση του βιβλίου του J. Gleick, Πληροφορία-ιστορία, θεωρία, ο χείμαρρος, εκδ. Τραυλός, 2011)
From Luciano Floridi, The Cambridge Handbook of Computer and Information Ethics
“….Introduction: history as the information age Humanity has organized its history according to many metrics. Some are natural and circular, relying on seasons and planetary motions. Some are social or political and linear, being determined, for example, by the succession of Olympic Games, the number of years since the founding of the city of Rome (ab urbe condita), or the ascension of a king. Still others are religious and have a V-shape, counting years before and after a particular event (e.g. the birth of Christ). There are larger periods that encompass smaller ones, named after influential styles (Baroque), people (Victorian era), particular circumstances (Cold War) or some new technology (Nuclear age). What all these and many other metrics have in common is that they are all historical, in the strict sense that they all depend on the development of systems to record events and hence accumulate and transmit information about the past. It follows that history is actually synonymous with the information age, since prehistory is the age in human development that precedes the availability of recording systems. Hence, one may further argue that humanity has been living in various kinds of information societies at least since the Bronze Age, the era that marks the invention of writing in different regions of the world, and especially in Mesopotamia. Comparing the computer revolution to the printing revolution would be misleading not because they are unrelated, but because they are actually phases of a much wider, macroscopic process that has spanned millennia: the slow emergence of the information society since the fourth millennium BC. And yet, this is not what we normally mean when talking about the information age. Typically, we have in mind something much more limited in scope and closer in time.There may be many explanations, but one seems more convincing than any other: only very recently has human progress and welfare begun to depend mostly on the successful and efficient management of the information life cycle.1 So the long period of time that the information society has taken to surface should not be surprising. Imagine a historian writing in a million years from now. She may consider it normal, and perhaps even elegantly symmetrical, that it took roughly six millennia (from its beginning in the Neolithic, tenth millennium BC, until the Bronze Age) for the agricultural revolution to produce its full effect, and then another six millennia (from the Bronze Age until the end of the second millennium AD) for the information revolution to bear its main fruit. During this span of time, information technologies evolved from being mainly recording systems, to being also communication systems (especially after Gutenberg), to being also processing systems (especially after Turing). As I will explain below, they have begun to play the role of re-ontologizing systems. Thanks to this evolution, nowadays the most advanced economies are highly dependent, for their functioning and growth, upon the pivotal role played by informationbased, intangible assets, information-intensive services (especially business and property services, communications, finance and insurance, and entertainment) as well as information-oriented public sectors (especially education, public administration and health care). For example, all G7 members qualify as information societies because, in Canada, France, Germany, Italy, Japan, United Kingdom, and the United States of America, at least 70% of the Gross Domestic Product (GDP) depends on intangible goods, which are information based, rather than material goods………”
